تهویه صنعتی

تهویه صنعتی چیست؟

تهویه صنعتی به‌انواع سیستم‌ها و استراتژی‌هایی اشاره می‌کند که علاوه‌بر این‌که هوای تمیز و تازه را در فضا به جریان در می‌آورند، آلاینده‌های محیطی را نیز به‌طور کامل حذف می‌کنند. سیستم‌های تهویه صنعتی معمولاً در محیط‌هایی که دما، بو یا دود نگران‌کننده هستند، استفاده می‌شوند. بدون تهویه کافی، کیفیت هوای محیط‌های صنعتی کاهش یافته و بر سلامت کارکنان، کیفیت مواد و عملکرد ماشین‌آلات تأثیر می‌گذارد. 

 اهداف سیستم تهویه صنعتی سیستم تهویه صنعتی چهار هدف را دنبال می‌کند: 

● تامین مداوم هوای تازه

● حفظ دما و رطوبت در سطوح مناسب

● کاهش خطرات احتمالی آتش‌سوزی یا انفجار

● حذف‌کردن یا رقیق‌سازی آلاینده‌های موجود در هوا

عواقب استفاده‌نکردن از تهویه صنعتی

برخی از پیامدهای بالقوه عدم استفاده تهویه صنعتی مناسب شامل موارد زیر هستند:

1. به‌خطرافتادن سلامت کارکنان: بدون تهویه مناسب، کارگران ممکن است در معرض غلظت بالای آلاینده‌های صنعتی قرار بگیرند که منجر به مشکلات تنفسی، سوزش چشم، مشکلات پوستی و سایر مسائل بهداشتی می‌شود.

2. کاهش بهره‌وری کارکنان: کیفیت پایین هوای داخل ساختمان می‌تواند منجر به ناراحتی و خستگی کارگران شود و در نهایت بهره‌وری را تا حد زیادی کاهش دهد

3. افزایش خطر حوادث: تجمع گازهای قابل احتراق می تواند خطر جدی ایجاد کند. در غیاب تهویه موثر، غلظت این گازها ممکن است بهسطوح خطرناکی رسیده و خطر آتش سوزی یا انفجار را افزایش دهد.

4. آسیب به تجهیزات و تاسیسات: برخی از فرآیندهای صنعتی، گازها یا ذرات خورنده‌ای را آزاد میکنند که می‌توانند منجر به خوردگی و خرابی تجهیزات و زیرساخت تاسیسات شود.

5. آلودگی محصولات: در صنایعی که کیفیت محصول بسیار مهم است، تهویه ناکافی می‌تواند منجر به آلودگی محصولات با ذرات معلق در هوا یا آلاینده‌ها شود.

برای کاهش این عواقب، لازم است از یک سیستم تهویه صنعتی مناسب استفاده گردد. طراحی و نگهداری صحیح سیستم‌های تهویه صنعتی برای تضمین یک محیط کار ایمن و سالم بسیار مهم است.

انواع سیستم‌های تهویه صنعتی

دو نوع اساسی از سیستم‌های تهویه صنعتی وجود دارد:

● سیستم تهویه رقیق‌سازی (Dilution ventilation system)

● سیستم تهویه اگزوز محلی (Local exhaust ventilation system)

سیستم تهویه رقیق‌سازی (Dilution ventilation system)

سیستم‌های تهویه رقیق‌سازی، با مخلوط‌کردن هوای آلوده با هوای تمیز و تازه، غلظت آلاینده را در هوا کاهش می‌دهند. این سیستم‌ها در حفظ سلامتی و کاهش خطر آتش‌سوزی مفید هستند. در مقابل، سیستم‌های تهویه رقیق‌سازی برای کنترل گرد‌و‌غبار، بخار و آلاینده‌هایی با سمیت بالا مفید نیست. اما در جاهایی که آلودگی هوا خیلی زیاد نیست و سطح سمیت کم تا متوسط است، قابل استفاده هستند. این روش تهویه صنعتی، مقدار زیادی هوا را به یک منطقه یا ساختمان وارد و از آن خارج می‌کند. معمولاً شامل فن‌های اگزوز بزرگی است که در دیوارها یا سقف اتاق یا ساختمان قرار می‌گیرند. تهویه رقیق‌سازی در صورتی می‌تواند موثرتر باشد که فن اگزوز در نزدیکی کارگران قرار داشته باشد و هوای آلوده در پشت کارگر قرار گیرد تا از محل تنفس کارگر خارج شود.

مزایای سیستم‌های تهویه رقیق‌سازی

● نیاز به نگهداری کم‌تری دارد.

● هزینه نصب بسیار پایین است و نیاز به تجهیزات کم‌تری دارد.

● برای مواد شیمیایی که سمیت کمی دارند، موثر است.

● گازها یا بخارات قابل اشتعال یا احتراق را کنترل می‌کند.

● بهترین تهویه برای منابع آلاینده متحرک یا پراکنده

معایب سیستم‌های تهویه رقیق‌سازی

● نمی‌تواند آلاینده‌ها را به‌طور کامل حذف کند.

● برای مواد شیمیایی بسیار سمی مناسب نیست.

● برای کنترل دود، گردوغبار و آلاینده‌های سمی مفید نیست.

● برای انتشار نامنظم آلاینده‌ها توصیه نمی‌شود.

سیستم تهویه اگزوز محلی (Local exhaust ventilation system) 

هویه محلی اگزوز (LEV) در نقاط انتشار آلاینده‌ها (گرد‌و‌غبار، گاز، دود و غیره) اعمال می‌شود تا غلظت آن‌ها در اتاق کار کاهش یابد. در جاهایی که انتشار گرما یا آلاینده‌ها زیاد است، بهتر است از تهویه محلی اگزوز استفاده شود. این تهویه صنعتی، مواد آلاینده‌ را قبل از ورود به هوای اطراف حذف می‌کند.

مزایای تهویه محلی اگزوز:

● سیستم‌ LEV در جذب آلاینده‌ها در محل بسیار موثر است.

● با بهحداقلرساندن قرار‌گرفتن در معرض مواد خطرناک، از کارگران محافظت می‌کند.

● کیفیت کلی هوای داخل ساختمان را افزایش می‌دهد.

● برای طیف وسیعی از فرآیند‌های صنعتی مناسب است.

● نسبت بهنوع قبلی به انرژی کم‌تری نیاز دارد. معایب تهویه محلی اگزوز

● نصب یک سیستم LEV تهویه صنعتی، می‌تواند شامل هزینه‌های اولیه قابل توجهی باشد.

● این تجهیزات نیاز به تعمیر و نگهداری منظم دارند.

● بسته بهنوع فن اگزوز مورد استفاده، سیستم LEV می‌تواند نویز ایجاد کند.

● سیستمهای LEV پوشش محدودی ایجاد کرده و تنها هوا را در محدوده خاصی تمیز می‌کنند.

قطعات سیستم تهویه در صنعت

 یک سیستم تهویه دارای دو بخش اصلی است: سیستم تامین هوای تازه و سیستم اگزوز. سیستم تامین هوا شامل بخش‌های زیر است.

● ورودی هوا

● تجهیزات فیلتر هوا

● تجهیزات گرمایش/سرمایش

● پنکه

● مجاری

بخش‌های توزیع هوا سیستم اگزوز شامل بخش‌های زیر است:

● یک محل کشش هوا

● مجاری برای انتقال هوا از یک منطقه به منطقه دیگر

● دستگاه(های) تمیزکننده هوا

● فن(ها) برای وارد‌کردن هوای بیرون و تخلیه هوای آلوده داخلی

● پشته‌های تخلیه (discharge stacks) مزایای استفاده از تهویه در صنعت

● در دسترس‌بودن هوای تازه کافی برای تنفس

● رفع کمبود اکسیژن از یک فضای محدود ه حذف یا رقیق‌کردن دی اکسید کربن و سایر آلاینده‌های هوا

● کاهش گرما یا دمای محیط

● حفظ دمای متابولیک بدن یا تعادل گرما

● حذف آلاینده‌های هوا (گردوغبار، گاز، دود و غیره) از محیط کار

● از بین بردن بوی بد

● تبخیر عرق کارکنان و خنک‌کردن بدن آن‌ها

● حفظ راندمان کار

● حفظ ایمنی و بهره‌وری

● ایجاد رضایت شغلی

● حفاظت از ابزار و تجهیزات به‌طور کلی، سیستم‌های تهویه صنعتی یکی از ضروریات این محیط‌ها هستند و از جنبه‌های مختلف بر بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و سلامت کارگران اثر دارند.