عایق مخازن پتروشیمی

عایق کردن مخازن پتروشیمی اقدامی است که ضرورت بسیاری دارد و در اسرع وقت باید انجام گیرد. با توجه به این که مخازن پتروشیمی دارای اهمیت بالایی است و در آن‌ها موادی ارزشمند و حیاتی ذخیره می‌شود، عایق مخازن پتروشیمی باید به دقت و حساسیت بالا انجام گیرد.

از طرفی گاهی اوقات این مواد برای طبیعت مضر هستند یا احتمال اشتعال آن‌ها وجود دارد. با توجه به این نکات، عایق پالایشگاه‌ها و مخازن در همان ابتدای کار و قبل از استفاده از آن‌ها انجام می‌گیرد.

در صورتی که عایق‌کاری قدیمی هم کارایی خود را از دست داده است، باز هم باید عایق‌های جدید مورد استفاده قرار گیرند. در این مقاله بیشتر با عایقکاری مخازن آشنا می‌شوید و متوجه خواهید شد که عایق مخازن پتروشیمی چیست.

پتروشیمی چیست؟

احتمالاً بارها نام پتروشیمی را شنیده‌اید و حتی در مورد صنایع وابسته به آن اطلاعات دارید. با این حال بهتر است که کمی بیشتر از این مقوله اطلاع داشته باشید. به خصوص در کشور ما که این صنعت جایگاه ویژه‌ای دارد.

از نظر لغت‌شناسی، پتروشیمی از دو واژه پترو به معنای نفت و شیمی تشکیل شده است و تمامی موادی را تشکیل می‌دهد که ترکیبات شیمیایی حاصل از نفت خام هستند. این مواد از تغییر شکل یا فعل و انفعالات هیدروکربن‌های نفت و گاز تهیه می‌شوند. بسیاری از مواد مورد استفاده در طول روز مانند نایلون، پشم مصنوعی، کودهای شیمیایی، انواع حلال‌ها، مواد پاک‌کننده، بنزین، گازوئیل، قیر و ... جزو این دسته هستند.

بسیاری از مواد پتروشیمی دارای قابلیت شعله‌ور شدن و حریق هستند. به علاوه خاصیت خورندگی آن‌ها هم باعث می‌شود تا مخازن و موادی که در ارتباط با آن‌ها هستند، به سرعت تخریب و فرسوده شوند. با توجه به این موارد، بهتر است عایق کاری مخازن پتروشیمی که موادی از این قبیل در آن‌ها نگهداری می‌شود، به سرعت و با دقت بالایی انجام گیرد.

اگر به دنبال کسب اطلاعات درباره عایق کوبه ای صدا هستید به این صفحه مراجعه کنید.

انواع عایق مخازن پتروشیمی

هنگامی که بحث عایق کردن و عایق مخصوص پالایشگاهی به میان می‌آید، موارد متعددی را شامل می‌شود. در مخازن پتروشیمی به دلایل مختلف عایق کاری صورت می‌گیرد. اهداف عایق کردن مخازن پتروشیمی شامل موارد زیر است:

جلوگیری از نشت مواد سیال

در بسیاری از مخازن پتروشیمی، مواد سیال مانند گازها، گازوئیل و مایعات نفتی ذخیره می‌شوند. مخازنی که در پالایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، بیشتر از فلزات یا پلاستیک فشرده و در ضخامت بالا تولید می‌شوند.

به گونه‌ای که نشت مایعات و سیالات از آن‌ها صورت نگیرد. با این وجود گاهی اوقات به دلیل خوردگی مخازن یا ایراداتی که در آن‌ها وجود دارد، نشت ایجاد می‌شود. از این رو مخازن در برابر رطوبت و نشت سیالات باید عایق کاری شود.

عایق حرارتی و برودتی

با توجه به موادی که در مخازن پتروشیمی ذخیره می‌شوند، گاهی دما در آن‌ها باید در محدوده خاصی حفظ شود. به همین علت در صورتی که عایق حرارتی روی آن‌ها به خوبی صورت نگیرد، مشکلات عدیده‌ای مانند تبادل حرارتی با محیط، ایجاد خسارت و هزینه‌های اضافی را در بر دارد.

برخی از مواد که در عایق مخازن پتروشیمی به کار می‌روند، مانند پرلیت، می‌توانند در دماهای بسیار سرد تا بسیار گرم مقاومت خوبی از خود نشان دهند و گزینه‌ای عالی برای عایق کاری این مخازن محسوب می‌شوند.

عایق حریق در مخازن پتروشیمی

از دیگر عایق‌های مهمی که در این مخازن به کار می‌رود، استفاده از موادی است که در برابر حریق مقاومت بالایی از خود نشان دهند. در پالایشگاه‌ها و صنایع پتروشیمی به علت وجود بخارات اشتعال‌پذیر و همین‌طور موادی که از نفت و فرآورده‌های آن تولید شده‌اند، مشکلات زیادی به وجود می‌آید و باید در صورت بروز آتش‌سوزی، در اسرع وقت آتش مهار شود.

در صورتی که آتش به مخازن پتروشیمی که موادی اشتعال‌پذیر در آن‌ها نگهداری می‌شود انتقال پیدا کند، ممکن است بروز خسارات جانی و مالی سهمگینی را به همراه داشته باشد.

عایق حریق یک گزینه بسیار مهمی است که باید حتماً در این مخازن صورت گیرد. به علاوه از بهترین عایق‌های ضدحریق نیز استفاده شود. این عایق‌ها معمولاً تا چندین ساعت می‌توانند مقاومت داشته باشند تا تکنسین‌های فعال و آتش‌نشانی بتواند حریق را کنترل کند.

عایق مخازن پتروشیمی با چه موادی انجام می‌گیرد؟

برای این که عایق پتروشیمی در بخش‌های مختلف آن انجام گیرد، از مواد متنوعی می‌توان استفاده کرد. گاهی اوقات با یک عایق، چندین نتیجه را می‌توان دریافت کرد. برخی از رایج‌ترین عایق‌های مورد استفاده در مخازن در ادامه بررسی می‌شوند. البته در صنایع پتروشیمی و پالایشگاه‌ها، ممکن است برای مخازن، لوله‌ها و اجزای کوچک و بزرگ از عایق‌های متفاوتی استفاده شود که با شرایط موجود تناسب داشته باشد.

کاربرد پرلیت به عنوان یک عایق مخصوص پالایشگاهی

پرلیت منبسط شده و عایق پرلیت دار یکی از گزینه‌های کاربردی است که برای عایق کاری صنایع پتروشیمی و مخازن به کار گرفته می‌شود. پرلیت خصوصیاتی دارد که آن را برای یک عایق همه‌جانبه مناسب می‌کند. این ماده دارای چگالی بسیار کم و رسانایی ضعیف است.

به علاوه قابل احتراق نیست و قابلیت جذب و مقاومت بالایی دارد. به همین علت از پرلیت یا عایق‌هایی که با پرلیت بهینه شده‌اند، برای عایق کاری مخازن پتروشیمی استفاده می‌شود.

پرلیت صوت را هم جذب می‌کند و به عنوان یک عایق صوتی هم عمل خواهد کرد. این ماده دارای مقاومت بالایی در برابر گرما و برودت است و حرارت را از خود عبور نمی‌دهد. با توجه به این موارد با عایق کاری مخازن پتروشیمی می‌توان از نظر صوتی، حرارتی، ضدحریق و ضد نشت این مخازن را عایق کاری کرد.

پرلیت می‌تواند در دمای منفی 240 تا مثبت 1100 درجه سانتیگراد هم مقاومت کند و همین عامل هم سبب شده است تا یک عایق کاربردی و پرطرفدار برای پالایشگاه‌ها باشد.

پشم سنگ در عایق مخازن پتروشیمی

از دیگر موادی که برای عایق مخازن پتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد، عایق‌هایی از جنس پشم سنگ هستند. این ماده مصنوعی می‌تواند مقاومت بالایی در برابر عبور حرارت از خود نشان دهد. پشم سنگ به صورت عایق‌های بر دیواره‌های مخازن و لوله‌ها قرار می‌گیرد و از هدررفت حرارت در دو سمت لوله‌ها و مخازن جلوگیری می‌کند.

پشم‌ شیشه و پنبه نسوز برای عایقکاری مخازن

از دیگر مواردی که برای عایق کاری مخازن به کار گرفته می‌شود، پشم‌شیشه است. این مورد نیز باعث می‌شود تا انتقال حرارت، رطوبت و نشت صورت نگیرد. با توجه به این که پشم‌شیشه یک عایق صوتی خوب هم محسوب می‌شود، در مواردی که ممکن است صدای تأسیسات در پالایشگاه‌ها زیاد باشد از آن استفاده می‌شود.

پنبه نسوز گاهی اوقات جایگزین پشم‌شیشه می‌شود تا بتواند به خوبی در برابر حرارت و حتی حریق از خود مقاومت بالایی نشان دهد.

قیمت عایق مخازن پتروشیمی

هزینه عایق مخازن پتروشیمی با توجه به وسعتی که این مخازن و تأسیسات دارند، معمولاً بالاست. به همین علت کوچک‌ترین کاهش هزینه می‌تواند در مقیاس کلی قیمت عایق مخازن پتروشیمی را به مراتب کمتر کند. عوامل مختلفی روی هزینه عایق مخازن پتروشیمی تأثیرگذار است:

• ماده مورد استفاده یا عایق مخصوص پالایشگاهی که برای عایق کاری استفاده شده است؛
• حجم تأسیسات و مخازن که عایق کاری روی آن‌ها صورت می‌گیرد؛
• استفاده از مواد مختلف جهت عایق مخازن پتروشیمی
• دستمزد عایقکاری و نیروی تأسیساتی
• هزینه‌های جانبی مانند جوشکاری یا ترمیم مخازن

در نهایت هزینه نهایی که برای عایق مخازن پتروشیمی پرداخت می‌شود، متأثر از فاکتورهای مختلفی است. به علت اهمیتی که عایق کاری مخازن دارد، از عایق‌های باکیفیت بالا و درجه یک استفاده می‌شود.

این نکته را باید در نظر داشته باشید که خساراتی که در صورت عایق کاری ناقص یا تأخیر در عایق کردن این تأسیسات و مخازن ایجاد می‌شود، گاهی چندین برابر هزینه‌های عایق کاری است. صرفه‌جویی که در مصرف انرژی با عایق کاری انجام می‌گیرد، خود در طول چند ماه می‌تواند هزینه‌های ناشی از عایق کاری را تأمین کند.

از این رو حتی اگر از حوادث ناشی از عدم عایق کاری هم بگذریم، هزینه‌های این کار نیز مقرون به صرفه است.

نحوه عایق کاری مخازن پتروشیمی

همان‌طور که می‌دانید، مخازن پتروشیمی در اندازه‌های بسیار بزرگ تا کوچک وجود دارند و گاهی اوقات عایق کاری آن‌ها کاری زمان بر و سخت است. به همین علت قبل از این که این مخازن در صنعت استفاده شوند، عایق کاری مخازن پتروشیمی روی آن‌ها انجام می‌گیرد.

همین عامل هم سبب می‌شود تا این کار با دقت بالا اجرا شود. از طرفی گاهی اوقات پس از استفاده و به مرور زمان عایق‌های قدیمی کارایی خود را از دست می‌دهند. به همین علت باید عایق کاری مجدد انجام گیرد.

با توجه به حساسیت موضوع، این کار باید توسط تکنسین‌های کارآزموده و حرفه‌ای انجام گیرد. به خصوص که کیفیت کار مهم است و کوچک‌ترین اختلالی در عایق کاری می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد.

عایق کاری سقف مخازن پتروشیمی

یکی از سخت‌ترین بخش‌های کار، عایق کاری سقف مخازن است. به گونه‌ای که نیاز است تا از تجهیزات خاص و مدرنی استفاده شود. هر چند در مراحل اولیه عایق کاری انجام می‌شود؛ اما عایق کاری مجدد برای سقف مخازن اکثر اوقات کارایی لازم را ندارد و نمی‌توان به راحتی سقف مخازن بزرگ را به طور کامل و بدون درز و نقص عایق کرد.

به همین علت در اکثر مواقع هدررفت انرژی و تبادل حرارتی را در این بخش از مخازن شاهد هستیم. عایق مخازن پتروشیمی باید طبق استانداردهای جهانی انجام گیرد.

ما در مقاله های قبلی درباره عایق الاستومری NBR توضیح دادیم برای کسب اطلاعات بیشتر به این صفحه مراجعه کنید.